Na een periode van regen scheen eindelijk weer de zon, tijd om weer een wandeling te maken. Dit keer namen we de andere kant van de Ems. Dat gebied fungeert als overloopgebied van de Ems. Als het water extreem hoog zou staan, loopt het hier onder. Het geeft een beetje een Schiermonnikoog gevoel. Prima wandelen hier. Het lijkt ook dat alle reeën wakker geworden zijn, het wemelt van dat spul, zie foto.
Ich glaube, dass wir Gott auf unterschiedliche Weise erfahren können:
Ich glaube an Gott in der natur als schöpferische Kraft des Lebens und der lebendigen Vielfalt.
Ich glaube an Gott in Menschen, die von Liebe und Gerechtigkeit erfüllt sind – in Menschen wie Jesus, die dem Weg des Lebens bis in den Tod treu bleiben.
Ich glaube an Gottt als unsichtbare Geisteskraft in uns, als Energie der Liebe, als mutmachende Kraft zur Veränderung und Erneuerung der Welt. In der Gemeinschaft mit anderen Gläubigen erfahren wir seine lebendige Gegenwart. Diese Gotteserfahrungen geben uns Hoffnung über den Tod hinaus. Amen.
Deze geloofsbelijdenis werd uitgedeeld door de emerituspfarrer, afgelopen zondag. Vanuit het landelijk kerkbestuur is hij verplicht om de Apostolische geloofsbelijdenis te lezen, dat deed hij ook, maar het leek hem nuttig om ook deze te lezen. Ik ken niet de herkomst, heeft hij die zelf gemaakt of heeft hij hem ook geleend? Hoe dan ook, deze vorm van christendom spreekt mij wel aan. De preek ging aansluitend over ‘Het Koninkrijk der Hemelen’, dat de Pfarrer omschreef als ‘Leben im Sinne Gottes’. Wàt een mooie uitdrukking. Je ziet dat inderdaad helemaal terug in deze Bekenntnis.
En dan de ‘unsichtbare Geisteskraft in uns’: De Jezuïeten hanteren het gebed zoals Ignatius van Loyola dat heeft beschreven (zie hiervoor www.gewijderuimte.org voor dagelijkse toepassing). God is in alles en overal werkzaam. Bemerk ik dat of heb ik het te druk? Stel je voor dat God mij iets duidelijk wil maken, zou ik dat merken?
God als ‘Schöpferische Kraft’.
Ik krijg steeds meer het gevoel dat in de moderne wetenschap meer spiritualiteit te vinden is dan in de Kerken (of de Islam). Daar gaat het om allerlei concreet aanwijsbare figuren die allemaal dit of dat doen en vaak ook wonderen doen, allemaal in de naam van God, maar het lijkt vaak op een vorm van toveren. Ik wil daar later nog eens op terug komen.
Op de eerste dag van mijn vakantie leek het mij een goed idee om verder naar beneden te rijden langs de Nord-Südstraße. Aan weerszijden van deze weg liggen de meeste Emslandlager. Ik had een lijstje gemaakt, uiteindelijk vonden we drie lokaties.
De eerste was kamp V: Neusustrum, zie ook de link. Het kamp zelf staat er niet meer, maar op de plek zelf staan diverse Kriegsdenkmäle. Hierbij wordt herinnerd aan het kamp zelf, maar ook aan de ontginning van het veen. Op de obelisk hiernaast staat:
“Niedersachsens Pferd, sage es mir: was sind wir werd?”
“Dein Geist und mein Kraft, haben hier Wüste fruchtbar gemacht”
Daaronder heeft een voorbijganger gekrast: ‘Nie wieder faschismus, Nie wieder Krieg’.
De andere twee locaties betroffen Lager X: Fullen. Ook dat kamp staat niet meer. Op die plek staat een bord wat de exacte lokatie van het voormalig kamp aangeeft. Een kilometer verderop is een ‘Kriegsgräberanlage’, waar behoorlijk wat onbekende krijgsgevangenen liggen (Link). Ergens in een hoekje ligt een gedenksteen waar men vlijtig aan begonnen is, maar die nooit afgekomen is. Om de begraafplaats op te komen, moet je eerst een stuk door de smurrie rijden.
Een frisse dag vandaag, -2 tot -3. Niet echt arctisch, maar toch. Allereerst kwamen we langs Neulehe, dat licht, dat zal u niet verbazen, vlakbij Lehe. Het principe is hier net als in Drenthe e.o: je graaft wat veen af, nieuwe nederzetting en dan moet je een ‘nieuwe’ naam bedenken. Op de steen staat: Neulehe 1788-1988. 200-jarig bestaan dus.
Daarna wandelden we verder langs een soort afwaterings kanaal, ook zo’n veen restant. We kwamen langs een sloot (die zie je niet veel hier) en ja hoor: een rat! Dat hoort zo in sloten. Helaas is de foto niet zo scherp geworden. Het toestel stelde in op de graspollen op de slootwal, niet op de rat.
De grensregio is een gewild overwinterings gebied voor ganzen en zwanen. Met name ‘Wilde Zwanen’ (auf Deutsch ‘Singschwäne’) komen hier met duizenden tegelijk. Deze zwanen zijn net zo groot als Knobbelzwanen, maar waar de Knobbelzwanen een zwarte knobbel hebben bij hun snavel, is bij de Wilde Zwaan een gele vlek. Een ander verschil is dat de Wilde zwaan stil vliegt, de knobbelzwaan hoor je vliegen. Verder maken de Wilde zwanen veel herrie en dreigen ze niet met hun vleugels.
Vandaag deden we opnieuw een rondje om Dörpen, langs het Küstenkanal. Doen we vaker als de bodem elders teveel uit blubber gaat bestaan, deze route is volledig ge-asfalteerd. Kan het zijn dat dit de nationale Bosseln startdag was? Zowel bij de start als het eindpunt troffen we gezellige Bosselners aan. Karretje, ballen maar vooral ook veel drank. Bier. Ik heb een foto gemaakt van enige afstand vanwege de privacy. De dames moeten vanwege de grote afstand die nog gegaan moet worden en het bier over een gigantische blaas beschikken of: ze drinken geen bier, of: een andere oplossing. Het zijn wel gezellige clubjes als je er zo langsloopt. Het lijkt ook de meest waarschijnlijke verklaring voor de grote hoeveelheid drankflessen aan de kant van de weg.Wat ik zo hoor van de meeste Nederlanders die ik spreek is dat ze werkelijk geen idee hebben van de Duitse pop. In Duitsland maken ze alleen maar schlagers, dijenkletsers en meedeiners. Gelukkig is de werkelijkheid anders! Er wordt hier hoog kwalitatieve muziek gemaakt. Maar de meeste Nederlanders zijn zo ernstig op het Engels georiënteerd, dat ze alles wat daarbuiten gebeurt, volledig verwaarlozen.
Ik hoop dat je met dit nummer een beetje de Duitse smaak te pakken krijgt!
Recent kwam ik terecht op een interessante website: simpleislam.weebly.com. In diverse talen te lezen, waaronder Nederlands. Hoewel ik nog niet alles gelezen heb, lijkt de centrale boodschap ongeveer dit: de Koran is prima. De Hadith echter is onbetrouwbaar. Er is daarin heel veel geschreven over wat de Profeet heeft gezegd en gedaan. Maar het is wel honderden jaren later opgeschreven. En het is zoveel, dat het voor de gemiddelde gelovige ondoenlijk is om dat allemaal gelezen te hebben. Dus ben je afhankelijk van religieuze wetenschappers, o.a. de Imams. Als de vraag dus is: ‘Wat zegt de Islam over dit of dat’, ben je afhankelijk van de ideeën van de betrokken expert. Daarnaast, aldus de schrijver, is er in de Koran zelf geen enkele onderbouwing voor zoiets als Hadith. Het lijkt er dus op dat een groot deel van alle extremistische uitingen van tegenwoordig een gevolg zijn van boze Imams die de Hadith voor hun eigen boze karretje spannen. In Spanje was er recent nog zo’n boze imam.
Dit is echter een algemeen menselijke eigenschap denk ik. In het verleden zijn er bijvoorbeeld in de Gereformeerde kerken splitsingen geweest die veel ellende en familiedrama’s hebben veroorzaakt. Dat ging soms over thema’s die een gewoon mens niet zou verzinnen. Wat te denken van iets als ‘veronderstelde wedergeboorte’. Ook dominees waren in staat de Bijbel naar hun eigen idee te zetten. Het volk volgde veelal niet de leer maar de dominee, of de groep die het grootst of leukst was. Maar ze gooiden geen bommen, dat is wel een verschil.
Een en ander sterkt mij in mijn overtuiging dat eeuwenoude teksten een slecht medium zijn om absolute religieuze waarheden uit te halen. De Boeddha adviseerde om alles wat je gezegd en geleerd wordt, te onderzoeken op het waarheids gehalte. Dat moet je niet door een dominee of imam laten doen.
Een aardige gedachte over de drie-eenheid die ik hoorde tijdens de retraite in Thuine was het volgende: het is een negatieve theologie. Met ‘negatief’ wordt dan bedoeld dat je niet kunt zeggen wat God is, Hij is ondefinieerbaar. Je kunt je toevlucht nemen door een opsomming van wat hij allemaal NIET is, in de zin van ‘God is niet dit, niet dat’. Wat overblijft en niet gezegd kan worden is een aanwijzing voor het wezen van God. Maar dat leidt uiteindelijk ook tot niets. De leer van de triniteit (Drie-eenheid) draagt ook al niet bij tot duidelijkheid. Want voor ieder persoon in de triniteit geldt hetzelfde: als je iets zegt over God de zoon is dat nooit compleet, want hij is ook Geest, Vader. En datzelfde geldt natuurlijk voor uitspraken over de Geest en God de Vader. Het zijn geen 3 personen die in hetzelfde huis wonen of iets dergelijks (zie het plaatje), dat zou polytheïsme zijn. De Rabbijnen in de middeleeuwen hadden dat ook al bedacht. Ze konden wel vrede hebben met de christelijke triniteitsleer, want als je het omdraait, positief maakt, is God OOK Zoon, Vader, Geest (Uit: ‘Is dat niet de zoon van Jozef?’ – Pinchas Lapide). Met deze leer worden slechts drie eigenschappen of manifestaties van God genoemd. En dat is beperkt, maar niet onwaar.
Ik weet niet meer hoe vaak ik naar het klooster in Thuine geweest ben voor de retraite van het bisdom Groningen. Vaak genoeg, want het voelt vertrouwd als je de poort binnenrijdt. De meeste mensen zijn bekend. Het thema was deze keer het zonnelied van Franciscus. Dat leidt onvermijdelijk weer tot allerlei inhoudelijke uitstapjes. Ik wil eigenlijk alleen maar vermelden dat het weer geslaagd was. Volgende keer weer. Zie HIER voor informatie over het klooster.
Onlangs blogde ik nog over Ruprecht (Rupertus) als vervanger voor de zwarte pieten. Hierboven zie je hem weer geheel in het zwart, zwarte baard, de roe onder zijn arm geklemd. Hoewel zelf een heilige, assisteert hij Nikolaus. Geen gedoe met zwarte pieten hier.
Met enige verbijstering loop ik al langere tijd tegen het volgende aan: jeugdigen (lees Nederlandse pubers) vinden Duits een vreselijke taal. Dat mag natuurlijk. Maar daarnaast ‘hebben ze niets met Duitsers’. Ook dat kan natuurlijk. Amerikaans is veel fijner. Maar dan blijkt, bij doorvragen, dat ze allerlei vage nazi ideeën over Duitsers hebben. Hoe komen ze daar aan? Ouders? Vijfde generatie verzet? Bij verder doorvragen heb ik zelf het idee dat ook allerlei oorlogsfilms de oorzaak kunnen zijn. In WO2 films zijn alle Duitsers schurken, hun taal bestaat uit ‘Schweinhund’ en ‘Bratwurst’ en niet te vergeten ‘Aarrgh’ als ze door triomferende Amerikanen worden neergeschoten. Geschiedenislessen op school?Een film als ‘Fury’, zie mijn recente blog hierover, draagt zeker niet bij, behalve in het laatste fragment waaruit blijkt dat er tenminste één fatsoenlijke Duitser bestond.
Opnieuw de tuin. Nu is het een mol die vlijtig overal doorheen graaft. Ik heb twee Maulwurf klammern gekocht, die zet ik iedere dag in een ander hol. Afwachten maar…
Zoals al eerder vermeld, uittreding uit een kerkgemeenschap (mits RK of Evangelisch) is een gemeentelijke aangelegenheid. Je moet je vervoegen bij het Standesamt. In mijn geval zat daar een ietwat stugge mevrouw (die overigens vlot ontdooide en best gezellig bleek). Dat Standesamt lijkt geen toegang te hebben tot het bevolkingsregister, alles werd bevraagd of kwam vanaf mijn paspoort. Waar ik gedoopt was, of ik getrouwd was etc. Best wel onwennig voor een gemeentehuis. In het kantoortje hing ook een crucifix, elders in het gemeentehuis ook. In Nederlandse situatie ondenkbaar, hoewel in NL al gewoon is om ambtenaren met hoofddoekje te treffen. Met kruis is verboden (dhimmitude?). Maar goed, in het totaal worden 5 formulieren geprint: 1 voor jezelf (niet weggeven!), 1 voor de parochie, 1 voor de kirchensteuer en dan nog wat. En dan: de rekening: EU 25,00!Bezint eer ge u bekeert! Hoewel: intrede is gratis!
Dicht tegen mijn huis aan zit een groot wespennest. Het hele seizoen eigenlijk geen last van gehad. Maar het wordt kouder en de wespen worden slomer en suffer. Ik vind ze nu in huis, maar ook buiten, op de stoep. Wat dacht je van deze verwarde schoonheid? Klik eens op de foto…
Een week lang lukte het niet om een Maulwurf te vangen. Ik ben dus naar Dörpen gereden om nog twee Klammern te halen. In de winkel werd me direct verteld dat de Maulwurf een beschütztes Tier is en dat ik het niet mag doden. Vervolgens werden mij enige gevaarlijke Klammern getoond. Ik vroeg nog wat ik moest doen als ik echt een mol ving, moest ik daar dan mee naar de dierenarts? Daar kreeg ik geen antwoord op. Wel een tip: Laat de klemmen eerst een paar dagen ‘verwettern’, leg ze in het zand of de smurrie, zodat de nieuwe lucht er afgaat. Ook je handschoenen die je aanhebt bij plaatsen: goed met smurrie vermengen.
In Duitsland heb je twee grote kerken: de Katholieken en de Evangelischen (protestanten). Daarnaast zijn er natuurlijk allerlei anderen: pinkstergemeente, baptisten, Jehova’s getuigen etc. De laatst genoemde groepen doppen hun eigen boontjes, de eerste twee worden gefinancierd door de overheid, die daarvoor de zg Kirchensteuer heft. Als je bv Katholiek wilt worden, ga je naar het gemeentehuis en schrijf je je in als katholiek. En als je daarna denkt: “Toch maar Evangelisch”, dan ga je weer naar het gemeentehuis, naar het Standesamt en laat je je uitschrijven als Katholiek, kost je wel een paar euro.
In onze tuin is door de vorige bewoners een bamboeplant in de grond gezet. Naar later bleek wel in een grote plastic bak. Echter, de bamboe heeft gewoon door de bodem geprikt en is ook over de rand heen gegroeid. Na zo’n twee jaren kwamen we er achter en was een groot deel van de tuin al ingenomen door meterslange, hengeldikke wortels. Je moet je halve tuin uitgraven om dat spul er uit te krijgen. Nooit bamboe in je tuin dus. Ook niet in plastic potten of bakken!
Sinds enige weken bezoek ik des Zondags de Evangelisch Lutherische Kirche in Dörpen. Over de kerkelijke organisatie in dit land zal ik binnenkort meer bloggen. Vandaag, na de Abendmalsfeierung was er een koffie tafel. Ik ben daar aangeschoven en had een leuk gesprek met een aantal aanwezigen. Heel belangrijk: je Duits gaat binnen een uur naar een ander niveau. Erg leuk. Het Katholieke is -in ieder geval in Heede, waar ik parochielid ben- wat moeilijker toegankelijk. In Nederland (Groningen, Drenthe en Friesland) is de RK organisatie toch wat losser. Ik ben blijkbaar meer protestant dan ik zelf dacht. Wat heel mooi is hier: de Oecomene staat hier HOOG op de agenda. In Dörpen in ieder geval organiseren Katholieken en Evangelischen tamelijk veel samen. Deze zondag was er een Katholische dame die uit het Evangelie las. Heel bijzonder.
Een jaar geleden was ik al eens in Fürstenau geweest. Het is een leuk plaatsje met een klein centrum. De echte kern is toch wel het slot met daaromheen een park met enige Denkmale voor de gesneuvelden in de oorlog en voor de vermoorde Joden van Fürstenau.